مقدمه
اینترنت اشيا Internet of Things (IoT) به‌طور کلی به اشیا و تجهیزات اطراف ما که به شبکه اینترنت متصل شده و توسط اپلیکیشن‌های موجود در تلفن‌های هوشمند يا تبلت قابل کنترل و مدیریت هستند، اشاره دارد. اینترنت اشيا به زبان ساده، ارتباط حسگرها و دستگاه‌ها با شبکه‌ای است که از طریق آن می‌توانند با یکدیگر و با کاربرانشان تعامل کنند. این مفهوم می‌تواند به سادگی ارتباط یک گوشی هوشمند با تلویزیون، ماشین لباسشویی و یخچال گرفته تا پوشاک باشد؛ یا به پیچیدگی نظارت بر زیرساخت‌های شهری و ترافیک.
شرکت نیرا سیستم پویا از شرکت‌هاي مستقر در مرکز رشد فناوري اطلاعات و ارتباطات رويش که در زمينه طراحی و توسعه محصولات مبتنی بر فناوری‌های روز دنیا در زمینه الکترونیک دیجیتال و سیستم‌های نهفته، اینترنت اشیا، خانه هوشمند، اتوماسیون صنعتی و خانگی، سیستم‌های کنترل از راه دور و طراحی انواع نرم‌افزارهای تحت موبایل، کامپیوتر و وب فعاليت دارد با بهره‌گيري از فناوري اينترنت اشيا اقدام به طراحي سامانه کنترل کولر آبی نموده است، که مي‌تواند در استفاده بهينه از انرژي کمک شاياني به صنعت آب و برق کشور و در نتيجه کاهش هزينه مصرف بي‌رويه کند.
از اين‌رو با مديرعامل اين شرکت گفتگويي انجام داديم که در ادامه مي‌خوانيد:
لطفاً بفرمایید ایده اولیه شرکت شما کی و از کجا شکل گرفت؟ و چه دغدغه‌ای باعث شد به این ایده برسید؟
ایده اولیه فعالیت نیراسیستم در سال 1388 با هدف فعالیت در زمینه طراحی و توسعه سیستم‌های الکترونیکی مبتنی بر نیاز صنعت شکل گرفت. نیراسیستم با توجه به آینده صنعت الکترونیک در زمینه الکترونیک دیجیتال متمرکز شده است و در این زمینه علاوه بر طراحی و تولید محصولات شرکت، به‌عنوان بازوی تحقیق و توسعه شرکت‌های صنعتی فعالیت می‌کند. ایده محوری شرکت نیرا برای استقرار در مرکز رشد رویش و اقدام به ایجاد استارت‌آپ در این زمینه، طراحی سامانه کنترل کولر آبی می‌باشد که به واسطه پیک مصرف شبکه برق در فصل گرما و در راستای برنامه پیکسایی وزارت نیرو شکل گرفت.
شما چه ارزش پیشنهادی را به مخاطبین خود ارائه می‌دهيد یا به عبارتی چه چیزی باعث می‌شود که مشتریانتان بابت محصول شما هزینه کنند؟
سهولت در استفاده از کولر آبی و کنترل از راه دور از طریق تلفن‌همراه و مانیتورینگ آمارهای مصرفی و اطلاعات مربوط به سیستم سرمایشی.
جامعه هدف شما چه کسانی هستند؟ آیا روی جامعه هدف خاصی متمرکز شده‌اید یا نگاه عمومی دارید؟
در نگاه اول تولیدکنندگان کولر آبی اصلی‌ترین جامعه هدف این سیستم می‌باشد و مدل B2B مد‌نظر نیراسیستم است.
لطفاً درخصوص برنامه‌هایی که برای جذب مخاطب و ورود به بازار هدف اجرایی کرده‌اید، توضیحاتی ارائه فرمایید؟ و اینکه اولین مشتریانتان رو چگونه پیدا و جذب کردید؟
مذاکره با شرکت‌های تولیدکننده کولرهای آبی اصلی‌ترین برنامه جذب مشتری برای این محصول می‌باشد. همچنین واسطه‌هایی مانند فروشگاه‌های تجهیزات و لوازم الکتریکی و نیز تولیدکنندگان کلید و پریز نیز در اولویت دوم و سوم برنامه جذب مشتری می‌باشد.
آیا استارت‌آپ شما نمونه خارجی یا مشابه داخلی دارد؟ وجه تمایز شما نسبت به سایر رقبای داخلی و حتی خارجی چیست؟
بله. یک شرکت خارجی به نام Sensibo که در سال 2014 گجت هوشمند کنترل سیستم‌های سرمایشی را طراحی کرده است؛ و چند نمونه ایرانی هم شبیه به این ایده را اجرا کرده‌اند. وجه تمایز ایده نیراسیستم نسبت به سایر ایده‌های مشابه در درجه اول طراحی محصول در چارچوب اینترنت اشیاء می‌باشد. همچنین حذف ریموت کنترلر و کنترل از راه دور از طریق وب بدون نیاز به سیستم‌های خانه هوشمند یا BMS از دیگر وجوه تمایز این محصول با محصولات مشابه است.
با چه چالش‌هایی در این راه تاکنون مواجه شده‌اید؟ بزرگ‌ترین چالش برای شما چه بوده است؟
بزرگ‌ترین چالش پیش روی این محصول قالب مکانیکی و بدنه دستگاه است که می‌بایست در ابعاد کلید کولرهای مرسوم طراحی گردد و همچنین برای ساخت بدنه نیاز به قالب‌سازی و تولید در تیراژ بالا می‌باشد.
فیلترینگ داخلی و تحریم‌های خارجی چقدر روی کار شما تأثیرگذار بوده است؟
در بخش سخت‌افزار به دلیل وارداتی‌بودن کلیه قطعات الکترونیکی از کشورهای تولیدکننده، بواسطه تحریم‌ها قیمت نهایی مصرف‌کننده در بازار ایران بسیار بالاست. همچنین آماده‌نبودن زیرساخت‌های کشور در زمینه اينترنت اشياء (IoT) موجب کندشدن روند پیشرفت این فناوری در ایران شده است که روی اجرای این ایده هم متعاقباً تأثیرگذار بوده است.
نقش دولت و حمایت‌های دولتی را چطور می‌بینید؟ دولت برای شما نقش مانع را داشته یا پشتیبان؟
در صورت اجرای سیاست‌های وزارت نیرو در زمینه کاهش مصرف انرژی و پیکسایی نیاز بسیار بالایی به محصولات مشابه ایده نیرا برای کنترل بهینه مصرف انرژی لوازم سرمایشی در فصل گرما می‌باشد. درصورتی‌که دولت در این زمینه سرمایه‌گذاری کند و برای ادارات و سازمان‌های بخش دولتی که اتفاقاً مصرف بسیار بالای انرژی را در آنها شاهد هستیم، از فناوری‌های نوین کاهش مصرف انرژی استفاده شود هم به نوعی از بخش خصوصی حمایت کرده و هم شاهد کاهش مصرف انرژی خواهد بود. اما متأسفانه این‌گونه حمایت‌ها فعلاً مشاهده نشده است.
بزرگ‌ترین موفقیت و نقطه عطف خود را چه می‌دانید؟
همراه‌کردن افراد نخبه و دارای تخصص و هوش فنی و اجتماعی و بهره‌مندی از خلاقیت، استعداد و روحیه تلاش‌گری اعضای تیم که همگی افراد جوان و باانگیزه‌ای هستند، یکی از دستاوردهای نیرا است که خود زمینه‌ساز رسیدن به موفقیت‌های بزرگ در آینده نزدیک می‌شود.
اگر به عقب برگردید چه اقداماتی را انجام می‌دهید و چه کارهایی را تکرار نمی‌کنید؟
حتماً قبل از پرداختن به ابعاد متفاوت هر محصول یا هر ایده، تحقیقات بازار و نیازسنجی بازار را در دستور کار قرار می‌دهم و بیشتر در این زمینه انرژی و هزینه صرف می‌کنم.
مهم‌ترین موانع پیش‌روی استارت‌آپ‌های ایرانی را در این روزها چه می‌دانید؟
وضعیت بد اقتصادی کشور و نبود برنامه شفاف در خروج از بحران اقتصادی کشور از نظر من بزرگ‌ترین مانع استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا محسوب می‌شود.
وضعیت سرمایه‌گذاری در اکوسیستم استارت‌آپي کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ موانع اصلی در سرمایه‌گذاری چیست؟
متزلزل‌بودن پایه‌های اقتصاد کشور موجب افزایش ریسک بسیاری از سرمایه‌گذاران روی ایده‌های استارت‌آپی شده است و این باعث شده که شاهد کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در زمینه‌های فناوری و استارت‌آپی باشیم. از طرفی انتظار سوددهی بالای کسب‌وکارها در سال‌های اولیه فعالیت از نگاه سرمایه‌گذاران و مقایسه نابجا سوددهی با بازارهای سرمایه‌گذاری از جمله دلار، طلا، بورس، مسکن و … در پیچیده‌شدن این موضوع بی‌تأثیر نیست.
شما مدت زیادی در این فضا مشغول به فعالیت هستید و قطعاً تجربیات زیادی کسب کرده‌اید، همچنین موفقیت‌ها و شکست‌های زیادی را تجربه کرده‌اید. مهم‌ترین توصیه شما برای کسانی که ایده‌ای دارند و می‌خواهند وارد فضای استارت‌آپی شوند چیست؟
توصیه من به افراد دارای ایده این است که بعد از پرداختن به ایده و توسعه ابعاد ایده نوآورانه، حتماً به بررسی و تحقیق جامع بازار، نیازسنجی از مشتریان بازار هدف، وضعیت فعالان حوزه مربوطه اقدام کنند و بعد به عمیق‌کردن هرچه بیشتر ایده بپردازند. همچنین اطمینان از شکل‌گیری و فعالیت منسجم اعضای تیم و لزوم اِشراف کامل و نه شعاری به اصول کار تیمی از دیگر عوامل مهم و بسیار تأثیرگذار در محقق‌شدن اهداف هر استارت‌آپی محسوب می‌شود.
هر نکته و مورد دیگری که فکر می‌کنید لازم است را بیان فرمایید.
برای همه فعالان حوزه استارت‌آپ و کسب‌وکارهای نوپا آرزوی موفقیت می‌کنم و امیدوارم در کنار هم بتوانیم برای آینده بهتر ایران مؤثر واقع شویم و کیفیت زندگی ایرانیان وضعیت مطلوب‌تری پیدا کند.